داخل بینی توسط یک لایه از پوست بسیار نازک، پرخون و شکننده مفروش شده که اصطلاحا مخاط نامیده می شود. این مخاط، درون حفره بینی و سینوس ها را پوشانده و به مرطوب کردن هوای تنفسی کمک می کند. در برخی از افرادی که مبتلا به آلرژی شدید، سینوزیت مزمن، آسم و یا برخی بیماری های دیگر هستند، این مخاط متورم شده و تشکیل کیسه هایی شبیه به انگور می دهد. این کیسه ها باعث انسداد بینی گردیده و پولیپ بینی نامیده می شوند.

پولیپ بینی چیست؟

پولیپ بینی به توده‌هایی به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد یا صورتی اطلاق می‌گردد که شبیه قطرات اشک یا خوشه انگور آویزان بوده و در اثر التهاب مزمن ناشی از عفونت‌ها (سینوزیت‌های مزمن که عفونت‌های قارچی یا باکتریایی عامل آن‌ها هستند.) و یا آلرژی (حساسیت) ایجاد می‌شوند. این توده‌ها نرم، غیرقابل لمس، بدون درد و غیر سرطانی هستند. توده‌های ایجاد شده باعث انسداد نسبی یا کامل حفرات بینی و سینوس‌ها می‌شوند که در این حالت تنفس از بینی برای بیمار سخت یا غیر ممکن می‌شود و در نتیجه بیمار به اجبار از دهان خود برای تنفس استفاده می‌کند که همین موضوع خود عاملی برای ورود میکروب‌ها به دستگاه تنفسی است.

پولیپ بینی معمولا در هر دو سوراخ بینی ایجاد می‌شود ولی گاهی ممکن است فقط یک سوراخ را درگیر کرده و به صورت دسته‌ای رشد کنند.

تفاوت پولیپ بینی با انحراف بینی

گاها در زبان محاوره ای به بیماری انحراف تیغه بینی هم پولیپ گفته می شود، در حالی که انحراف تیغه بینی ماهیت استخوانی و غضروفی داشته و اطلاق اصطلاح پولیپ به آن کاملا اشتباه است. هرچند هر دو بیماری باعث بروز انسداد بینی گردیده و علائم بعضا مشابهی را ایجاد می نمایند، ولی درمان این دو کاملا متفاوت بوده و اساسا بیماری های متفاوتی به شمار می روند. تشخیص انحراف تیغه بینی با معاینه بالینی و سی تی اسکن بوده و درمان آن فقط جراحی است. در حالی که درمان پولیپ بینی در اندازه های کوچک با دارو میسر بوده و در صورت بزرگی و انسداد مجاری تنفسی، عمل پولیپ انجام می شود.

پولیپ بینی چیست

علائم شایع پولیپ بینی چیست؟

همان طور که پیش‌تر اشاره کردیم این افراد در مجاری بینی و سینوس‌ها، دچار التهاب مزمن می‌گردند و اگر این التهاب گسترده باشد یا پولیپ‌های دسته‌ای به صورت گسترده در مسیر رشد کرده باشند، مجاری بینی بیمار و سینوس‌ها مسدود شده و علائمی مانند ابریزش بینی، کاهش حس بویایی و خرناس کشیدن حین خواب برای بیمار ایجاد می‌گردد البته لازم به ذکر است که پولیپ های کوچک در بینی معمولا تا مدت ها هیچ نشانه و علائمی از خود نشان نمی‌دهند.

برخی از شایع ترین علائم پولیپ بینی عبارت اند از:

آبریزش بینی، احساس درد در دندان های بالایی، عفونت‌های مکرر، خرناس کشیدن حین خواب، گرفتگی مکرر و مداوم بینی، کاهش و یا از دست دادن کامل حس بویایی، درد صورت و سردرد، خارش اطراف چشم‌ها، از دست دادن حس چشایی، ابریزش از قسمت عقب بینی به داخل حلق

چه عواملی سبب ایجاد پولیپ بینی می‌شوند؟

محققان هنوز علت دقیق و مشخصی به عنوان عامل ایجاد کننده پولیپ بینی یافت نکرده‌اند و صرفا می‌دانند که به وجود آمدن التهاب در غشا‌ی مخاطی بینی و سینوس‌ها سبب ایجاد پولیپ می‌گردد البته برخی شواهد نشان داده که افرادی که مبتلا به پولیپ بینی هستند پاسخ‌های ایمنی متفاوت و مواد شیمیایی مختلفی در غشا‌ی مخاطی بینی نسبت به افراد بدون پولیپ بینی دارند.

چه موقع باید درمان پولیپ بینی انجام دهم؟

درمان پولیپ بینی همیشه ضروری نیست. در افرادی که دارای پولیپ کوچک بینی هستند و علائم خاصی ندارند معمولا نیازی به انجام مداخله درمانی احساس نمی شود. در نقطه مقابل، افرادی که پولیپ های بزرگ بینی دارند به علت التهاب مزمن سینوس و انسداد بینی ممکن است شرایط زیر را تجربه کرده باشند:

• آپنه انسدادی خواب؛ در طول خواب نفس کم عمق یا حتی کاملا متوقف می شود.
• حمله آسم و احساس تنگی نفس در قفسه سینه
• عفونت های سینوس؛ پولیپ بینی ممکن است بر شدت و فراوانی عفونت های سینوسی تأثیر گذاشته و گاهی اوقات به سینوزیت مزمن تبدیل شود.
• مشکلات بینایی؛ بیماران مبتلا به پولیپ بینی ممکن است در صورت گسترش عفونت به کره چشم عواقب بینایی را بصورت تورم چشم، کاهش دید و یا حتی کوری تجربه نمایند.
• لخته های خون؛ پولیپ بینی می تواند باعث ایجاد رگه هایی از خون روشن یا لخته شده در داخل حفره های بینی شود.

پولیپ بینی چیست

چگونه از ایجاد پولیپ بینی جلوگیری کنیم؟

آلرژی و آسم خود را کنترل کنیم: از هر چیزی که آسم شما را تحریک می‌کند و یا سبب عود آلرژی در شما می‌شود باید خودداری کنید این مواد شامل گرد و غبار، دود سیگار، مواد شیمیایی و… هستند.

بهداشت فردی را رعایت نمایید: به این ترتیب از التهاب جلوگیری کنید.

از شوینده‌های بینی استفاده کنید: به این ترتیب از سوار شدن عفونت در دستگاه تنفسی و تشدید وضعیت پولیپ جلوگیری کنید.

از دستگاه بخور استفاده کنید: به این ترتیب راه های تنفسی شما مرطوب شده و جریان مخاط در سینوس ها به خوبی برقرار می‌شود و از بروز التهاب و در نهایت ایجاد شدن پولیپ جلوگیری می‌شود.

از اسپری های ضد عفونی کننده استفاده کنید: به این منظور می‌توانید از اسپری سالین(محلول اب و نمک)استفاده کرده و آن را داخل مجاری تنفسی خود اسپری کنید. با این کار جریان مخاط تسهیل گردیده و محلول آب نمک می‌تواند آلرژن ها (مواد تحریک‌کننده آلرژی) و سایر مواد زاید را از راه‌های تنفسی خارج کند.

پولیپ بینی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

معمولا پزشک با استفاده از یک چراغ قوه و یک رینوسکوپ می‌تواند از طریق سوراخ بینی در اغلب مواقع پولیپ‌ها را تشخیص دهد اما گاهی پولیپ‌ها در عمق سینوس‌ها قرار گرفته‌اند به همین دلیل پزشک برای دیدن آن‌ها به ناچار از اندوسکوپی استفاده می‌کند. اندوسکوپی ممکن است اندکی برای بیمار آزاردهنده باشد. در این روش پزشک یک لوله‌ی نازک و انعطاف‌پذیر را از طریق سوراخ‌های بینی وارد مجاری تنفسی می‌کند. سر این دوربین مجهز به دوربین و یک چراغ است بنابراین پزشک آن را به راحتی در مسیر موردنظر هدایت می‌نماید.

ممکن است در موارد شدیدتر پزشک از MRI و CT scan استفاده کند تا بتواند سایز و محل دقیق پولیپ را مشخص کند. با این روش پزشک می‌تواند سایر ناهنجاری‌های احتمالی موجود در دستگاه تنفسی را نیز شناسایی کند.

پولیپ بینی اغلب در چه افرادی مشاهده می‌شود؟

به طور کلی خانم‌ها بیشتر از آقایان به پولیپ بینی دچار می‌شوند. همچنین پولیپ بینی از نظر سنی بیشتر در افراد میانسال که بیش از ۴۰ سال سن دارند؛ دیده می‌شود. این بیماری در کودکانی که مبتلا به بیماری‌هایی نظیر آسم، فیبروز کیستیک، زکام، و سینوزیت مزمن هستند بیش از سایرین مشاهده می‌شود.

برای خواندن مقالات مرتبط کلیک کنید