انواع آسیب های مغزی

انواع آسیب های مغزی

آسیب مغزی هنگامی اتفاق می افتد که مغز فرد به دلیل صدمات ناشی از ضربه به سر مانند سقوط، تصادف رانندگی یا صدمات دیگری مانند سکته مغزی آسیب دیده باشد.

پزشکان بیشتر از آسیب مغزی به عنوان صدمه مغزی یاد می کنند. زیرا این اصطلاح هر آنچه در مغز رخ می دهد را بهتر می‌تواند توصیف کند. مغز به شکلی که یک زخم، خراش یا آسیب دیگر در بدن خود به خود خوب می شود، بهبود نمی یابد. بهبود و بازگشت به عملکرد عادی آن می تواند به علت به وجود آمدن آسیب و علائم فرد بستگی داشته باشد.

انواع آسیب های مغزی و شدت آن ها

تمام انواع آسیب های مغز حاصل از ضربه، آسیب های سر هستند. اما آسیب سر لزوما آسیب مغز نیست.

دو نوع آسیب مغزی وجود دارد:

آسیب مغزی حاصل از ضربه و آسیب مغزی اکتسابی. هر دو آسیب در عملکرد طبیعی مغز اختلال ایجاد می کنند.

• آسیب های مغز حاصل از ضربه، ناشی از یک نیروی خارجی مانند ضربه به سر است که باعث جا به جا شدن مغز در داخل جمجمه یا آسیب به جمجمه می شود.
• آسیب های مغزی اکتسابی، در سطح سلولی رخ می دهد و اغلب با فشار روی مغز مرتبط است. این فشار می تواند ناشی از وجود تومور یا بیماری نورولوژیکی باشد.

هر دو نوع آسیب پس از تولد رخ می دهند و هیچ یک تحلیل برنده نیست. گاهی این دو عبارت به جای یکدیگر به کار می روند.

نوعی آسیب مغزی وجود دارد که ژنتیکی یا حاصل ضربه در زمان تولد است و آسیب مغزی مادرزادی نامیده می شود. اگرچه، این نوع آسیب در تعریف استاندارد آسیب مغزی یا آسیب مغز حاصل از ضربه نمی گنجد.

برخی آسیب های مغزی مانند آسیب حاصل از ورود گلوله به مغز باعث آسیب مغزی موضعی می شوند. به عبارت دیگر، آسیب، محدود به یک ناحیه کوچک است.

آسیب های مغزی پراکنده می گردند، به این معنی که آسیب در نواحی مختلف مغز رخ می دهد. برای مثال، هر دو طرف مغز آسیب می بیند و عصب ها در سرتاسر مغز کشیده می شوند. این وضعیت، آسیب آکسونس پراکنده نامیده می شود.

شدت آسیب به مغز بر اساس نوع آسیب های مغزی تغییر پیدا می کند. آسیب های مغزی خفیف ممکن است موقتی بوده و باعث سردرد، گیجی، مشکلات حافظه و حالت تهوع شود. در آسیب های مغزی متوسط، علائم می تواند دوام بیشتری داشته باشد. در هر دو مورد، اغلب بیماران به خوبی بهبود می یابند، اگرچه حتی در آسیب مغزی خفیف، 15% از افراد پس از یک سال دچار مشکلات دائمی می شوند. در آسیب مغزی شدید، گاهی فرد دچار مشکلات دگرگون کننده و ناتوان کننده می شود. او درگیر ناتوانی های شناختی، رفتاری و فیزیکی خواهد شد. افرادی در کما هستند یا حداقل واکنش را از خود نشان می دهند، ممکن است بقیه عمر خود را نیازمند مراقبت دیگران باشند.

آسیب‌های مغزی چگونه تشحیص داده می شوند؟

هنگام تشخیص آسیب‌های مغزی، پزشک ابتدا علائم فرد و اتفاقاتی که منجر به آسیب آنها شده است را در نظر می‌گیرد. مثلاً ممکن است بپرسد که آیا فرد برای مدت زمانی هوشیاری خود را از دست داده است؟ البته شاید لازم باشد این سوال را همراه بیمار که حین آسیب مغزی همراه او بوده است، پاسخ دهد.

همچنین برای تشخیص آسیب مغزی ممکن است تغییرات ایجاد شده در رفتار فرد نسبت به رفتار معمول او و هنگامی که فرد در حال صحبت و پاسخ به دیگران است، در نظر گرفته شوند. پزشکان همچنین انواع دیگری از آزمایش‌ها را برای تعیین میزان آسیب دیدگی مغز انجام می‌‌دهند. نمونه‌هایی از این تست‌ها شامل موارد زیر می‌‌باشند:

• مطالعات تصویربرداری: سی تی اسکن یا سایر مطالعات تصویربرداری می‌تواند تومور، خونریزی یا سایر آسیب‌های مغزی را نشان دهد.
• آزمایش خون: انجام آزمایش خون برای تشخیص علائم عفونت و عدم تعادل الکترولیتی می‌‌تواند علل و عوارض آسیب‌های ناشی از ضربه به مغز و صدمات غیر ضربه‌ای را نشان دهد.
• ارزیابی مغز: برای تشخیص آسیب‌های مغزی، پزشکان آزمایش‌هایی طراحی کرده‌اند که نقاط خاصی از مغز مانند حافظه، حل مسئله و تمرکز را هدف قرار می‌دهند.

علاوه بر موارد ذکر شده دلایل احتمالی زیادی برای آسیب مغزی وجود دارد. همچنین ممکن است بسته به علائم و نوع آسیب، فرد به انجام سایر آزما‌‌یش‌های موجود نیاز داشته باشد.

روش‌های مؤثر برای تقویت مغز

بهترین راه‌هایی که در تقویت مغز می‌توانند موثر باشند عبارتند از؛ گوش دادن به موسیقی، کاهش استرس، خواب کافی، ورزش کردن، انجام پازل‌های فکری، پیروی کردن از رژیم غذایی سالم و وقت گذراندن در طبیعت.

براساس مطالعات انجام شده بین فعالیت جسمانی و افزایش قدرت پردازش مغز یک رابطه مستقیم وجود دارد. علاوه بر این مصرف آب نیز نقش مهمی در افزایش سلامت مغز دارد. عملکرد متابولیک با هیدارته نگه داشتن بدن تنظیم می‌شود و انرژی به صورت متعادل در سراسر سلول‌ها و سیستم‌های بدن توزیع می‌گردد و در نتیجه مغز عملکرد بهتری خواهد داشت.

همچنین محققان معتقدند مصرف بعضی مواد غذایی نظیر شکلات تلخ، موز، گردو، اسفناج و زردچوبه به میزان قابل توجهی در بهبود عملکرد مغز افراد موثر هستند.

برای خواندن مقالات مرتبط کلیک کنید