مرکز جراحی تخصصی نگاه
ضعف بینایی چیست؟
ضعف بینایی یا اختلال بینایی، به عنوان محدودیت اعمال و عملکرد سیستم بینایی تعریف میشود. این اختلال بینایی با عینک استاندارد، لنزهای تماسی، دارو یا جراحی قابل اصلاح نیست و توانایی انجام فعالیت های روزمره زندگی را مختل میکند.
طبق نظر پزشکان:
” چشمان شما از معاینه منظم سود میبرند. طبق گفته انجمن اپتومتریستهای کانادا، بزرگسالان با چشمهای سالم بین سنین 20 تا 39 سال، باید هر 2 تا 3 سال یکبار به چشم پزشک مراجعه کنند؛ بزرگسالان بین 40 تا 64 سال باید هر 2 سال یک بار و بزرگسالان بالای 64 سال باید سالانه به چشم پزشک مراجعه کنند. کودکان باید اولین معاینه چشم خود را بین سنین 6 تا 9 ماهگی انجام دهند و معاینه چشم دوم خود را در سنین 2 تا 5 سالگی انجام دهند؛ کودکان در سنین مدرسه (6 تا 19 سال) باید حداقل سالی یک بار به چشم پزشک مراجعه کنند تا در صورت مشاهده هر یک از علائم ضعیفی چشم اقدامات لازم برای معالجه انجام شود.”
علائم ضعیف شدن چشم چیست؟
جهت تشخیص به موقع مشکلات چشم و مراجعه به پزشک، باید علائم این عارضه را بشناسیم، در ادامه به بیان نشانههای رایج میپردازیم:
نزدیک بینی
نزدیک بینی (Myopia)، یک بیماری رایج بینایی است، که اجسام نزدیک را به وضوح میتوان دید، اما اجسام دورتر تار هستند و از علائم ضعیفی چشم است. این عارضه زمانی رخ میدهد که شکل چشم شما باعث میشود در اثر شکست نادرست نور، تصاویر به جای تمرکز بر روی چشم، جلوی شبکیه چشم متمرکز شود. نزدیکبینی، یک عارضه ارثی است و در دوران کودکی و نوجوانی شدت پیدا میکند. این بیماری با معاینات اولیه چشم قابل تشخیص بوده و با استفاده از عینک، لنزهای تماسی و یا جراحیهای عیوب انکساری رفع میشود.
دوربینی
دوربینی (Hyperopia)، یک ضعف بینایی رایج است که در آن می توان اجسام دور را به وضوح دید، اما اجسام نزدیک ممکن است تار باشند. میزان دوربینی شما بر توانایی تمرکز شما تاثیر می گذارد؛ دوربینی زمانی ایجاد میشود که قرنیه به اندازه کافی خمیده نیست یا کره چشم خیلی کوتاه ایجاد میشود. این مشکلات مانع تمرکز مستقیم نور بر روی شبکیه شده و نور در پشت شبکیه متمرکز میشود و اجسام نزدیک تار به نظر میرسند.
تاری دید
تاری دید (Blurred Vision)، عارضهای بسیار رایج است؛ مشکل در هر یک از اجزای چشم، مانند قرنیه، شبکیه یا عصب بینایی، می تواند باعث تاری دید ناگهانی شود. علل اصلی تاری دید: عیوب انکساری، نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم و پیرچشمی است. تاری دید نیز میتواند یکی از نشانههای ضعیف شدن چشم باشد.
مرکز جراحی تخصصی نگاه
دوبینی
یکی دیگر از علائم چشم ضعیف، دوبینی است که فرد از یک شی واحد دو تصویر میبیند. دو تصویر ایجاد شده کنارهم یا روی همدیگر دیده میشود و باعث عدم تعادل در راه رفتن و یا خواندن میشود. این مشکل معمولا ناشی از ماهیچههای بیرونی چشم است.
سردرد
سردرد، یک عارضه شایع بوده که ممکن است ناشی از مشکلات اساسی سلامتی از فشار چشم گرفته تا میگرن و ضعیف شدن چشم باشد. درد پشت چشم میتواند یک یا هردو طرف را درگیر کرده و با حساسیت به نور همچنین سایر انواع ناراحتی رخ دهد. پزشک میتواند علت سردرد پشت چشم را شناسایی کرده و بهترین روش درمانی را توصیه کند.
حساسیت به نور
بعضی افراد در محیطی که نور چندان قوی نیست مجبور به پوشاندن چشمهای خود هستند تا نور آنها را اذیت نکند؛ این به معنای حساسیت به نور یا (فوتوفوبیا)، است؛ این عارضه در کسانی که چشمان ضعیفی دارند و یا افرادی که دارای بیماری های چشمی هستند، رایج است.
جرقه زدن چشم
جرقه زدن چشم، به معنای دیدن نور غیرواقعی در جلوی چشم، مانند رعد و برق یا نور تکه تکه بوده که علت اصلی این عارضه تحریک شبکیه چشم است. زمانی که زجاجيه روی شبکيه كشيده ميشوند، نوري شبيه فلاش زدن يا رعدوبرق در دید فرد حس میشود.
حالت مگسپران
شناورهای چشمی، که با نامهای myodesopsias یا muscae volitantes و مگسپران، نیز شناخته میشوند، یک مشکل چشمی هستند که شامل ظهور نقاط سیاه یا سفید رنگ، لکهها، نخها یا تارعنکبوتهایی با اشکال مختلف در میدان بینایی بوده که در چشم حرکت میکنند. بروز این عارضه میتواند یکی از نشانههای ضعیفی چشم باشد.
مرکز جراحی تخصصی نگاه
لوچ شدن چشم ها
در حالت عادی، شش ماهیچهای که حرکت چشم را کنترل میکنند با هم کار کرده و هر دو چشم را در یک جهت قرار میدهند. اما لوچ شدن چشمها (Strabismus)، وضعیتی است که انحراف متناوب یا دائمی یک چشم طوریاستکه خط دید آن در امتداد همان جسمی که چشم دیگر نشان داده، نیست. در صورت عدم درمان، استرابیسم، میتواند باعث آمبلیوپی (کاهش بینایی)، ضعیف شدن چشم و یا از دست دادن دائمی بینایی شود. درمان این عارضه شامل اصلاح عیوب انکساری، قطره چشمی و در برخی موارد جراحی است.
خستگی چشم
خستگی چشم، از علائم ضعیفی چشم است؛ شغل و یا رشته تحصیلی بعضی افراد بهگونهای است که فرد از چشمهای خود بیشازاندازه کار میکشد. بهعنوانمثال افرادی مانند خیاطها، رانندهها و دانشجوها در معرض خستگی چشم قرار دارند. فردی که به خستگی چشم مبتلا است، با تمرکز روی مطالعه و کار، دچار سردرد و تاری دید میشود.
نیاز به نور بیشتر
چشم های سالم با افزایش سن و یا ضعیف شدن، به نور و تابش خیره کننده حساستر میشوند. در اثر کم شدن بینایی برای دیدن به کنتراست بالا و همچنین به سطح روشنایی بیشتری نیاز است. نور یکنواخت محیط میتواند به چشمهای ضعیف کمک کند، زیرا آنها نیاز به زمان بیشتری برای تطبیق با سطوح نور در حال تغییر دارند.
دیدن نقطه های سیاه یا لکههایی در جلوی چشم
لکه های تیره در بینایی شما، میتواند نشانهای از شرایط جدی مانند: پارگی شبکیه، جداشدگی شبکیه، خونریزی داخلی چشم و دژنراسیون ماکولا مرتبط با افزایش سن، همچنین ضعیف شدن چشم باشد. بنابراین، تشخیص و درمان بهموقع بسیار مهم است.
مشکل با دید در شب
Nyctalopia یا شب کوری، ناتوانی شما در دید خوب در شب یا در نور ضعیف مانند رستوران یا سینما است. اغلب با ناتوانی در انطباق سریع از محیطی با نور خوب به محیطی با نور ضعیف همراه است؛ این موضوع بیماری نیست، اما نشانه ای از یک مشکل اساسی مانند ضعیفی چشم میتواند باشد. معمولاً مشکل شبکیه و یا نزدیکبینی، این عارضه را دارند، اما این بهدلیل بیماری شبکیه نیست، بلکه بهدلیل مشکلات بینایی است.
دیدن هالههای اطراف نور
دیدن هاله در اطراف نورها میتواند به این معنی باشد که شخص در حال ابتلا به یک اختلال بینایی (ضعیفی چشم) و یا بیماریهای جدی مانند آب مروارید یا گلوکوم است. گاهی اوقات، دیدن هاله در اطراف نورها از عوارض عمل لیزیک، جراحی آب مروارید یا استفاده از عینک یا لنزهای تماسی است.
مالیدن چشم
شاید قابل باور نباشد، اما مالش منظم یا طولانی مدت چشم به فیبرهای کلاژن قرنیه آسیب میرساند و باعث ضعیف شدن و شکستن آنها میگردد، در نهایت باعث ایجاد قوز قرنیه و کم شدن بینایی میشود.
نزدیک نشستن به تلویزیون
برخلاف تصور عموم، نشستن نزدیک به تلویزیون به چشمان آسیب نمیرساند، اما ممکن است باعث خستگی چشم شود. کودکان بهتر از بزرگسالان میتوانند در فاصله نزدیک بدون خستگی چشم تمرکز کنند. بنابراین، کودکان اغلب عادت دارند که مطالب خواندنی را نزدیک چشمان خود نگه دارند یا درست جلوی تلویزیون بنشینند. هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این امر به چشم کودکان یا بزرگسالان آسیب میرساند وجود ندارد، اما خستگی ایجاد شده به مرور زمان میتواند موجب ضعیفی چشم شود.
گم کردن خط هنگام خواندن کتاب
شاید به این عارضه چندان توجهی نشود، اما بروز آن میتواند یکی از علائم ضعیف شدن بافت عضلانی چشم (به دلیل آستیگمات) و یا نارسایی در بینایی (ضعیف بودن چشم) و همچنین عدم توانایی در فوکوس مناسب باشد.
درد شقیقه هنگام خیره شدن به اجسام
وقتی از فاصله نزدیک به اشیاء یا صفحه نمایش نگاه میکنید، ماهیچههای داخل و اطراف چشم شما برای تمرکز باید کار کنند. در صورت ضعیف بودن چشمها نیاز به تمرکز بیشتری خواهد بود. با گذشت زمان، این ماهیچهها میتوانند مانند هر ماهیچه دیگری در بدن شما، خسته شوند. همچنین خیره شدن برای مدت طولانی ممکن است باعث اسپاسم در عضلات صورت و عضلات اطراف چشم شود. این اسپاسمها میتوانند منجربه سردرد ناشی از فشار چشم شوند.
مرکز جراحی تخصصی نگاه
در صورت مشاهده چه علائمی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- لوچ شدن چشمها
- پدیدار شدن لکه قهوهای در مرکز بینایی
- سختی در تمرکز حتی برای اجسام نزدیک و یا فاصله دار
- دوبینی
- حساسیت به نور
- قرمز شدن اطراف چشم
- از دست دادن ناگهانی بینایی
- ناتوانی در تشخیص اجسام در اتاق تاریک
کارهایی که باعث تضعیف بینایی میشوند
عوامل متعددی باعث تضعیف بینایی میشود:
- کار با رایانه یا تلفن هوشمند به مدت طولانی
- رژیم غذایی ضعیف
- مالش زیاد چشمها
- سیگار کشیدن
- عدم محافظت از چشم در برابر نور خورشید
- استفاده بیشازحد از قطرههای چشمی
- عدم نوشیدن آب کافی
- اختلال خواب